Bij het lezen van een spannend boek of bij het kijken van een prachtige film kan dit een fijne ervaring zijn. Je vergeet even alles om je heen. De wereld lijkt niet meer te bestaan en alleen jij en de karakters uit het boek of uit de film lijken er nog toe te doen. We noemen dit dissociatie. Wanneer dit echter van langdurige aard is en op willekeurige momenten op de dag gebeurt, dan kan het zich ontwikkelen naar een dissociatieve stoornis. Zo’n stoornis kan zich onder andere ontwikkelen na het oplopen van een trauma. Seksueel misbruik is hier een goed voorbeeld van. Dissociatie herkennen kan dan lastig zijn, omdat niet altijd duidelijk is dat iemand een trauma heeft opgelopen. Vaak praten slachtoffers er niet over. Daarom vertellen we je graag wat meer over de symptomen van een dissociatieve stoornis en wat je het beste kunt doen tegen dissociatie.

Wat kan een aanleiding van dissociatie zijn?

Iemand kan een dissociatieve stoornis ontwikkelen als hij/zij een trauma heeft opgelopen. Door je eigen wereldje te creëren, je gevoelens uit te schakelen en je gedachten op de automatische piloot te zetten, beschermt men zichzelf. De dissociatie is dan als het ware een overlevingsmechanisme. Maar op de lange termijn kan dit vervelende gevolgen hebben. Het is een teken dat het trauma niet (op de juiste manier) is verwerkt. Een kind dat seksueel misbruikt is, probeert zichzelf te beschermen door een eigen wereld te creëren. Een wereld waarin het kind zich verschuilt om de nare ervaringen en herinneringen aan het misbruik te ontlopen.

De symptomen van dissociatie

Het herkennen van dissociatie kan lastig zijn. Daarom is het belangrijk om dissociatie symptomen beter te begrijpen. Wanneer iemand een zeer angstige situatie zoals seksueel misbruik meemaakt, dan kan het slachtoffer zich als het ware distantiëren van de situatie. Het voelt alsof iemand buiten zijn eigen lichaam staat. Gedachtes, emoties en gevoelens worden dan uitgeschakeld. Op deze manier beschermt men zichzelf van de situatie. Dit kan niet alleen gebeuren op het moment zelf, maar kan ook nadat iemand een traumatische ervaring heeft opgelopen. Zelfs jaren na het misbruik kan een dissociatieve stoornis nog optreden. En dat allemaal naar aanleiding van die traumatische ervaring. Vooral bij kinderen komt het vaak voor dat zij zich distantiëren van de situatie na seksueel misbruik. Als een kind dit doet, dan is er een grote kans dat de dissociatie ook op latere leeftijd terugkomt terwijl er dan geen gevaar meer is. Vaak gebeurt dit bij een seksueel misbruik trigger: een geluid, een geur, een voorwerp of een handeling die herinneringen oproept van het misbruik. Zonder dat er daadwerkelijk gevaar is, vervaagt de wereld om iemand heen. De tijd lijkt stil te staan en iemand weet niet meer waar hij/zij is. Dit kan een zeer angstige situatie opleveren.

Hulp zoeken bij een dissociatieve stoornis

Nu je weet wat dissociatie symptomen zijn, is het wellicht iets gemakkelijker om dissociatie te herkennen. Het herkennen van dissociatie is zeker niet gemakkelijk, maar als je vermoedt dat jij of iemand anders dit ervaart raden we aan om professionele hulp erbij te roepen. Praten met lotgenoten kan ook helpen. Zo weet je dat je er niet alleen voor staat. Er zijn binnen onze stichting verschillende mogelijkheden van hulp voor lotgenoten van seksueel misbruik. 

Heb je een vraag over het herkennen van dissociatie of over dissociatie symptomen? Of wil je contact met lotgenoten? Neem dan gerust contact met ons op. We staan voor je klaar.